Μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων το 1917, η περιοχή της Παλαιστίνης αναγνωρίστηκε ως εθνική εστία μόνιμης βάσης των Εβραίων, παρά τις προσπάθειες των Αράβων της Παλαιστίνης για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους. Λύση στο πρόβλημα επιχείρησε να δώσει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) το 1947 με την ιστορική απόφαση για διχοτόμηση της Παλαιστίνης σε δύο κράτη, το Αραβικό (Παλαιστίνη) και το Εβραϊκό (Ισραήλ). Συνέπεια αυτής της απόφασης ήταν ο βίαιος εποικισμός πληθυσμών Εβραίων σε περιοχές που κατοικούνταν από Παλαιστίνιους, με τους τελευταίους να εξεγείρονται κατά της νέας αυτής αποικιοκρατίας. Η εξέγερση αυτή καταπνίγηκε και το 1948 ιδρύθηκε το Ισραηλινό κράτος, με τα γειτονικά αραβικά στρατεύματα να εισβάλλουν στην περιοχή της Παλαιστίνης. Αποτέλεσμα της εισβολής αυτής ήταν η διαίρεση της περιοχής σε τρία τμήματα, το Ισραήλ, τη Λωρίδα της Γάζας που ελεγχόταν από την Αίγυπτο και τη Δυτική Όχθη που προσαρτήθηκε στην Ιορδανία, ενώ παράλληλα ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι έγιναν πρόσφυγες. Αρκετό καιρό αργότερα ιδρύθηκε η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), η οποία ξεκίνησε έναν οργανωμένο αγώνα για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους. Στην προσπάθεια αυτή στάθηκε εμπόδιο ο Πόλεμος των έξι ημερών (1967), με τον οποίο το Ισραήλ απέκτησε τον πλήρη έλεγχο της περιοχής. Το 1993 υπεγράφη η συμφωνία του Όσλο μεταξύ των δύο ηγετών, Γιάσερ Αραφάτ της PLO και Γιτζάκ Ράμπιν του Ισραήλ, με την οποία αποφασίστηκε η αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας και αναγνωρίστηκε το δικαίωμα των Παλαιστινίων να ελέγχουν τα του οίκου τους με τη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής. Ωστόσο οι εχθροπραξίες ανάμεσα στις δύο πλευρές δεν σταμάτησαν, με εξαίρεση κάποια μικρά διαστήματα ειρήνης. Το μεγάλο βήμα για την ανεξαρτητοποίηση της Παλαιστίνης έγινε στις 29 Νοεμβρίου 2012 με την απόφαση του ΟΗΕ για αναγνώρισή της ως κράτος-παρατηρητής (non-member observer state), επιτρέποντάς της την συμμετοχή στις υπηρεσίες και τα όργανα του ΟΗΕ και στις διεθνείς συνθήκες, χωρίς, παρόλα αυτά, να έχει δικαίωμα ψήφου.
Μόλις δύο χρόνια μετά τη παύση των τελευταίων έντονων εχθροπραξιών και την επίτευξη εκεχειρίας το Νοέμβριο του 2012, γινόμαστε μάρτυρες ενός νέου κύκλου αιματοχυσίας στη Λωρίδα της Γάζας. Η εξαφάνιση και ο θάνατος 3 Ισραηλινών φοιτητών στη Δυτική Όχθη και η εκδικητική δολοφονία ενός νεαρού Παλαιστίνιου, ύστερα από την απόδοση ευθυνών του Ισραηλινού κράτους για την απαγωγή και την εκτέλεσή τους στην οργάνωση Χαμάς, αποτέλεσαν την αφορμή για την έναρξη νέων πολεμικών συρράξεων. Από την 1η του Ιουλίου και κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας, οι δύο πλευρές αντιμαχόντουσαν με περιορισμένο αριθμό αεροπορικών επιδρομών από τους μεν και εκτόξευσης ρουκετών από τους δε, με τον αριθμό των θυμάτων να μην ξεπερνά τους 10. Στις 7 του μήνα, γνωστοποιήθηκε με ανακοίνωση του εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού, η έκτοτε οργανωμένη αεροπορική επιχείρηση στην περιοχή της Γάζας, με αποτέλεσμα αλλεπάλληλους βομβαρδισμούς και συνεχείς ανταπαντήσεις με εξαπόλυση ρουκετών για τις επόμενες 10 ημέρες. Με τον αριθμό των νεκρών να αυξάνεται ραγδαία και την ανακοίνωση της Παλαιστινιακής Αρχής για πράξη γενοκτονίας λόγω του μεγάλου ποσοστού άμαχου πληθυσμού, πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες ανακοινώσεις του ΟΗΕ και των ΗΠΑ, για έκκληση τερματισμού των εχθροπραξιών και μεσολάβηση για ανακωχή και παύση πυρός, αντίστοιχα. Εν αντιπαραθέσει, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, προειδοποιώντας για ευρείας κλίμακας μελλοντική χερσαία επιχείρηση, αρνήθηκε οποιαδήποτε εξωτερική παρέμβαση εκεχειρίας, με τη Χαμάς να δίνει την ίδια απάντηση.
Παρ’ όλες τις διπλωματικές προσπάθειες με σκοπό να κατευναστούν οι αντιδράσεις, έλαβαν χώρα η πρώτη μεμονωμένη απόπειρα χερσαίας εισβολής από καταδρομείς του ισραηλινού ναυτικού και η εξαπόλυση ρουκετών από οργάνωση του Λιβάνου στον ισραηλινό στρατό, προς στήριξη της Χαμάς. Τρεις μέρες μετά ο πρωθυπουργός του Ισραήλ διέταξε 40.000 εφέδρους σε οργανωμένη χερσαία επιχείρηση, η οποία κορυφώθηκε την πέμπτη ημέρα των επιθέσεων, Κυριακή 20/7 και συνεχίζεται έως σήμερα. Μετά την έκκληση των ΗΠΑ προς το ισραηλινό κράτος από τις πρώτες κιόλας μέρες της χερσαίας επιδρομής για επίδειξη της μέγιστης αυτοσυγκράτησης προς προστασία των Παλαιστινίων πολιτών, ο ισραηλινός στρατός προέβη σε προειδοποίηση των αμάχων για εκκένωση των εμπόλεμων περιοχών λόγω προσεχής χερσαίας και εναέριας επίθεσης. Κατόπιν διαταγής παραμονής, εκ μέρους της Χαμάς, το Ισραήλ προχώρησε στην πραγματοποίηση της εξαγγελθείσας απειλής, επιτιθέμενο ακόμα και σε σχολεία, τα οποία αποτελούσαν καταφύγια αμάχων, προκαλώντας, έτσι, μία από τις μεγαλύτερες αιματοχυσίες των τελευταίων ετών. Από την έναρξη των εχθροπραξιών υπολογίζονται 640 νεκροί, εκ των οποίων οι 400 χαρακτηρίζονται ως θύματα των γεγονότων της Κυριακής και έπειτα, ενώ οι τραυματίες προσεγγίζουν τις 4.000. Μετά τα τελευταία γεγονότα, άμεση ήταν η παρέμβαση-ανακοίνωση της ActionAid η οποία καλούσε το Ισραήλ σε απόσυρση και την Κοινότητα για άμεση δράση, αναφερόμενη σε πληθώρα παραβιάσεων του ανθρωπιστικού δικαίου. Απόρροια του γεγονότος αυτού αποτέλεσε και η επαγρύπνηση του ΟΗΕ, ο οποίος ανακήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος, αναφέροντας πως ο αριθμός Παλαιστίνιων προσφύγων στα κέντρα αρωγής του UNRWA διπλασιάστηκε από τις αρχές των επιθέσεων, φτάνοντας τους 40.000. Ύστερα από συνεδρίαση των κρατών-μελών απεστάλη εκπρόσωπος του ΟΗΕ στη περιοχή της Γάζας, προς αξιολόγηση της κατάστασης και ορίστηκε ως νέα ημερομηνία συνεδρίασης η Τετάρτη 23/7.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, είναι αδιαμφισβήτητο, ότι σοβαρές ευθύνες φέρουν και οι δύο ηγεσίες. Τόσο η πρόκληση από μεριάς της Χαμάς με την εκτέλεση των τριών φοιτητών, όσο και η χερσαία επέμβαση των Ισραηλινών δυνάμεων κρίνονται αδικαιολόγητες, προκαλώντας το θάνατο εκατοντάδων αμάχων και τη διεθνή κατακραυγή. Επιπλέον, ας σημειωθεί πως η Χαμάς έχει αναπτύξει ένα σύστημα υπόγειων σηράγγων στη Λωρίδα της Γάζας, με πρόσχημα τους συχνούς βομβαρδισμούς, το οποίο, ωστόσο, χρησιμοποιείται από την οργάνωση με σκοπό το λαθραίο ανεφοδιασμό της σε όπλα και προμήθειες, αλλά και την πραγματοποίηση αιφνιδιαστικών επιθέσεων στα ισραηλινά στρατεύματα. Επιπροσθέτως, ευθύνες καταλογίζονται στην ίδια, εφόσον αρνήθηκε την πρόταση εκεχειρίας εκ μέρους του ΟΗΕ, όσο ακόμη οι συγκρούσεις δεν ήταν τόσο σφοδρές και θανατηφόρες, αδιαφορώντας για το κόστος της συνέχισης των εχθροπραξιών, που δεν ήταν άλλο από απώλειες αθώων και άοπλων ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά, η πρωτοφανής βιαιότητα με την οποία τα εναέρια, κυρίως, πολεμικά συστήματα του Ισραήλ βομβάρδισαν, μετέπειτα, τη λωρίδα της Γάζας, στοχεύοντας χαρακτηριστικά, σε σχολεία του ΟΗΕ και νοσοκομεία που αποτελούσαν καταφύγια αμάχων, κατέδειξε με σαφή τρόπο τις αδίστακτες και εκδικητικές του προθέσεις. Άλλωστε, οι πράξεις του μπορεί να είναι συμβατές με το εθνικό δίκαιο της χώρας, εντούτοις αντιβαίνουν το διεθνές δίκαιο. Το τελευταίο αναγνωρίζει το δικαίωμα στο λαό ενός κατεχόμενου κράτους να αγωνιστεί με κάθε μέσο για την ελευθερία του, γεγονός το οποίο δε νομιμοποιεί την εισβολή ισραηλινού στρατού στη λωρίδα της Γάζας, υπό το πρόσχημα πως βρίσκεται σε άμυνα. Πάντως, κρίνοντας διαχρονικά την κατάσταση, οι προσπάθειες του ΟΗΕ για παγίωση της ειρήνης και καθορισμό συνόρων μεταξύ των δύο κρατών αποτυγχάνουν διαρκώς, καθώς και οι δύο πλευρές με κυριότερη αυτή του Ισραήλ υιοθετούν επεκτατικές λογικές. Ο λαός της Παλαιστίνης έχει αποτελέσει όλα αυτά τα χρόνια το εξιλαστήριο θύμα, όντας ο μόνος που πλήττεται ουσιαστικά από τις ατέρμονες εχθροπραξίες Ισραηλινών και Χαμάς. Αναμφίβολα, το πρωταρχικό διακύβευμα είναι η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κάθε ενέργεια από οποιαδήποτε πλευρά, που διαιωνίζει τις αιματηρές συγκρούσεις, οδηγεί στην ακατάπαυστη καταπάτηση τους, απομακρύνοντας ακόμα περισσότερο την εύρεση μιας ουσιαστικής και δίκαιης λύσης στο μείζον πρόβλημα του Παλαιστινιακού λαού.
Ως ΠΑΣΠ ΕΜΠ, πιστοί στις διαχρονικές μας θέσεις περί εθνικής ανεξαρτησίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, καταδικάζουμε οποιαδήποτε πρακτική καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πιστεύουμε ακράδαντα πως κάθε λαός που συγκροτεί μια εθνική οντότητα, όπως ο Παλαιστινιακός, δικαιούται να λειτουργεί αυτόνομα, με δημοκρατικές διαδικασίες, υπό τη σκέπη ενός ανεξάρτητου κράτους.
Εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές θυσιάζονται στο βωμό οικονομικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων, ενώ παράλληλα η αδιάλλακτη στάση και των δύο πλευρών ευνοεί το αιματοκύλισμα. Θεωρούμε ζωτικής σημασίας τη διπλωματική προσέγγιση της κατάστασης, προκειμένου να βρεθεί μια ειρηνική λύση στην πολύχρονη πολεμική διαμάχη των δύο λαών, και την ολοκλήρωση των διαδικασιών για τη σύσταση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με την ενεργό συμμετοχή του ΟΗΕ.
Πολλές ζωές άμαχου πληθυσμού έχουν χαθεί στη δίνη του πολέμου και η άμεση εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου του ΟΗΕ κρίνεται επιτακτική...
ΠΑΣΠ ΕΜΠ
